Ceza hukukunda cinsel kabahatlere ait meseleler ve tahlil teklifleri Altınbaş Üniversitesinde düzenlenen bir panelde tartışıldı. Üniversitenin Ceza Hukuku Uzmanı akademisyenleri Prof. Dr. Hasan Sınar ve Dr. Yeşim Yılmaz son hukukî düzenlemeler hakkında bilgi verdi.
Türk Ceza Hukukunda cezaların aslında ağır olduğuna değinen hukukçular, sorunun infaz sisteminden kaynaklandığına değindi. Prof. Dr. Hasan Sınar, cinsel kabahatlerin fevkalade ağır ve çok değerli yansımaları olan bir sorun olduğunu söz etti. 2005’ de müspet bir gelişme ile evlilik içinde gerçekleşen irade dışı cinsel birlikteliklerin kabahat olarak kabul edildiğini aktardı. Cinsel dokunulmazlığa karşı hatalara ait 2014 değişikliğinden sonra da önemli derecede ağır yaptırımlar getirildiğini söyledi. Son vakitlerde toplumsal medya aracılığı ile gençlerin yakından bildiği DM üzerinden de cinsel taciz olaylarının yaşandığını tabir etti. “’Seni seviyorum, çok güzelsin, seni çok beğeniyorum’ demek de sırnaşıkça bir hal aldıysa cinsel taciz sayılabilir. Burada kriter, hareketin cinsel hedefli olması ve kişiyi cinsel istikametten rahatsız etmesi. Titiz bir inceleme yapılması gerekiyor. Aksi halde çok adaletsiz sonuçlara sebebiyet verilebilir” dedi.
Dr. Yeşim Yılmaz da “stalking” olarak söz edilen “ısrarlı takibin” de artık Türk Ceza Kanunu’nda cürüm kabul edildiğini açıkladı. “Dolayısıyla flört teşebbüsü yahut arkadaşlık teklifleri ısrarlı bir halde kişiyi rahatsız edici boyuta ulaştıysa, bireyde huzursuzluk oluşturacak boyuta geldiyse ısrarlı takip hatası oluşacaktır. Ancak cinsel taciz tarafından değerli olan ise bunun cinsel maksat taşıyıp taşımadığı” diyerek değerli bir noktayı vurguladı.
Yargıtay kriterleri neler?
Dr. Yeşim Yılmaz, cinsel taciz hatasını ayırt etmekte Yargıtay’ın baz aldığı kriterlere de değindi. “Öncelikle isteğin olup olmadığı, teşebbüsün ısrarlı olup olmadığı, kaba ve sırnaşıkça olup olmadığı kıymetli. Taraflar ortasında duygusal bağlantı var mı? Yasal yahut ahlaki mahzur bulunup bulunmadığını kıymetlendirerek bir sonuca varıyor. Taraflardan biri evliyse ve birine his açıklamasında bulunduysa yahut iltifat ettiyse mesela cinsel taciz cürmünün oluştuğuna karar veriyor. Zira taraflar ortasında ahlaki bir pürüz yani evlilik bağlantısı olduğunu söylüyor” dedi.
‘Mağdurun beyanı temeldir. Soruşturma başlatılmasını sağlıyor’
Uluslararası yükümlülükler gereği cinsel cürümlerde mağdurun beyanının temel kabul edildiğini belirten Yeşim Yılmaz, “Bu beyan soruşturma başlatılmasını sağlıyor. Hâkimin, mahkûmiyet için vicdani karar verebilmesi için kuşku olmamalı. Kuşku sanığın işine yarıyor” değerlendirmesini yaptı.
‘Fiziksel kanıt değerli. Duş almayın. 4-6 saat içinde tabip muayenesi olun’
Hasan Sınar, bu nedenle hukuksal açıdan fizikî kanıtların çok değerli olduğunu kaydetti. Cinsel kabahat olaylarının birçok vakit dört duvar ortasında, şahit olmadan yaşandığını hatırlattı. Kabahatin, kuşkuya yer vermeden kanıtlanabilmesi için mağdurun 24 saat içinde tabip muayenesi olması gerektiğini vurguladı. “Hatta birinci 4 ila 6 saat içinde kanıtlar toplanmalı. Şayet duş alınmışsa kanıt kayboluyor.” ikazında bulundu. Yeşim Yılmaz da hususun sosyolojik ve ruhsal boyutuna atıfta bulunarak, kişinin kendini kirlenmiş hissettiğini ve bir an evvel temizlenme gereksiniminde olduğunu vurguladı. Bu bahiste toplumda farkındalık oluşturmanın kıymetini vurguladı.
‘Cezalar ağır lakin infaz yasası uygulatmıyor’
Hukukçular, cinsel cürümler konusunda toplumda bir cezasızlık algısı ve adalet sistemine güvensizlik olduğunu belirttiler. Hasan Sınar, örtülü af olarak nitelendirilen ve şahısların infaz kurumuna girmeden yahut her türlü kontrolden uzak olarak infazın toplum içerisinde yerine getirildiği bir durum oluşturduğu kaydetti. “2023 Temmuz ayında getirilen kontrollü özgürlük düzenlemesiyle uzun müddetli mahpus cezası almış mahkumlar çok kısa bir mühlet infaz kurumunda kaldıktan sonra kalan cezasını toplum içerisinde çekebiliyor” dedi. Yeşim Yılmaz’a nazaran de toplumda hadım etme yahut kastrasyon tartışmalarının çıkış sebebi bu. Zira kamuoyu, failin olması gerektiği biçimde cezalandırılmadığını görüyor. “Bir cinsel kabahat failini efektif bir halde cezalandırıp kesintisiz ve kaçınılmaz bir biçimde bu cezayı infaz ederseniz bu tartışmalar da ortadan kalkacaktır” diyerek ekleme yaptı.
‘Cinsel hata faili hasta değil, suçlu’
Yeşim Yılmaz son olarak toplumda cinsel kabahatleri bir hastalık olarak görme eğiliminin yanlışlığına dikkat çekti. “Öncelikle bu bir cürüm. Bir hastalık değil. Bir kez cinsel aksiyonlar, isteğe alışılmamış cinsel aksiyonlardır. Cinsel kabahat failini ‘hasta’ olarak tanımlarsak durumu normalleştirmiş oluruz. Zira tedavi edilebilir bir durumda görüyoruz demektir. Halbuki isimli tıp ve bilim insanlarının yaptığı araştırmalara baktığımızda çoğunlukla bu üslup fiillerin, bir cinsel dürtüden çok bir zorbalık, bir öfke, bir güç arayışından ortaya çıktığını görüyoruz. Aslında çoğunlukla erkeğin, bayan üzerinde bir otorite kurma arayışından, öfkesinden ve zorbalığından kaynaklandığını görüyoruz” açıklamasını yaptı.
