Dünya çapındaki merkez bankaları, benzeri görülmemiş bir senkronize faiz artırımı döngüsü içindeler. Öyle ki, Birleşmiş Milletler’den gelen bir uyarı da dahil olmak üzere bazı ciddi şüphelere neden oluyor. Bu ortamda altın ve Bitcoin (BTC), ciddi yara alıyor. Ayrıca durgunluk korkuları yerleştikçe, küresel bir para politikası ekseni hemen köşede mi?
Merkez bankalarının ‘eşzamanlı’ faiz artırımları endişe kaynağı
Bu yıl, ABD ve Kanada’nın faiz oranlarını 300 bps artırdı. Ayrıca, ECB 125 bps artış yaptı. Böylece, altın ve kripto piyasası, tarihin en agresif faiz hareketlerinden bazılarına tanık oldu. Bazı aşırı durumlar arasında, Zimbabwe’nin 14.000 bps artırması ve Arjantin’in artan enflasyon ve para birimi devalüasyonuyla mücadele etmek için 3.700 baz puan artırması yer aldı.
Öte yandan Çin, Rusya ve Türkiye gibi uzlaşıcı kalmak ve ekonomilerini desteklemek için faiz oranlarını düşüren örnekler de var. Yılsonuna girerken piyasa risklerinin önde gelenlerinden biri, merkez bankalarının enflasyonla mücadelede kendilerini geride bırakmış olmaları. Pek çok analist, faiz artırımlarının filtrelenmesinin 9 ile 18 ay sürdüğü konusunda uyarıyor. Ve bu kadar hızlı yürüyüş yapmanın, ekonomiyi yolda çok fazla yavaşlatması muhtemel
Dünya Bankası geçen ay tam da bu konuyu tartıştı. Eş zamanlı faiz artışlarının bir ‘bir dizi finansal krize’ yol açabileceğini belirtti. Dünya Bankası’na göre, merkez bankaları arasında bu tür bir ‘eşzamanlılık’ son elli yılda görülmedi. Ve bu faiz artışları finansal piyasa stresiyle karşılanırsa, küresel ekonomi bundan zarar görecek. Dünya Bankası Grubu Başkanı David Malpass, şu yorumu yapıyor:
Küresel büyüme keskin bir şekilde yavaşlıyor. Daha fazla ülke resesyona girdikçe daha da yavaşlaması muhtemel. Benim derin endişem, bu eğilimlerin, yükselen piyasalardaki ve gelişmekte olan ekonomilerdeki insanlar için yıkıcı olan uzun süreli sonuçlarla devam etmesi.
Birleşmiş Milletler de bu hafta bir konuşma yaparak, Fed ve diğer merkez bankalarını faiz artırımlarını hafifletmeye çağırdı. Daha sıkı para politikalarının küresel ekonomiyi durgunluğa ittiği konusunda uyardı. UNCTAD Genel Sekreteri Rebeca Grynspan, şunları söylüyor:
Durgunluğun eşiğinden geri adım atmak için hala zaman var. Ancak mevcut hareket tarzı, özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki en savunmasız kişilere zarar veriyor. Ayrıca, dünyayı küresel bir resesyona sürükleme riskini taşıyor.
“GSYİH büyümesi birçok ekonomide durdu”
Ve bu makro ortamda, daha sıkı para politikası, enerji krizi, artan nükleer tehdit ve potansiyel gıda kıtlığı dahil olmak üzere artan jeopolitik riskle karışıyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), dünyanın Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı için ‘yüksek bir bedel’ ödediğini söylüyor.
Rusya’nın Ukrayna’ya karşı nedensiz, haksız ve yasa dışı saldırganlık savaşının ardından küresel ekonomi ivme kaybetti. OECD Genel Sekreteri Mathias Cormann geçen hafta bir basın açıklamasında, “GSYİH büyümesi birçok ekonomide durdu. Ekonomik göstergeler uzun bir yavaşlamaya işaret ediyor. OECD, Almanya için 2023’te %0,7’lik bir daralma bekliyor. Ayrıca, önümüzdeki yıl en çok Avrupa etkilenecek,” diyor.
Bunlar, finansal risklerin ön planda olduğu bir zamanda gelen bazı büyük uyarılar. Yalnızca İngiltere’deki yoğun piyasa oynaklığı, bulaşma korkularını artırdı. Böylece, BoE’yi acil bir tahvil alım programı aracılığıyla tahvil piyasasına müdahale etmeye zorladı. BoJ da yakın zamanda Japon yenini desteklemek için müdahale etti. OANDA kıdemli piyasa analisti Edward Moya, şu değerlendirmeyi yapıyor:
Merkez bankalarından küresel piyasa risklerinin yükseldiğini gösteren daha fazla acil durum eylemi görmemiz muhtemel. İşte bu yüzden yakında bir Fed pivotunu desteklemek için bir sürü bahse girdiniz.
“Bu gelişme altın fiyatını daha yükseğe taşıyacak”
Bu endişelerin ortasında, yavaşlayan ekonomik büyümeye yanıt olarak bir Fed eksenine ilişkin artan beklentiler var. Milyarder yatırımcı ve Paulson & Co’nun kurucusu John Paulson, geçen hafta, “Ekonomi yavaşlamaya başladığında, Fed’in tekrar gevşemesi gerekecek,” dedi. Paulson, Fed’in kontrolde olmadığının anlaşılmasının uzun vadeli enflasyon beklentilerini artıracağını söylüyor. Bunun da altını daha yükseğe taşıyacağını belirtiyor.
Kriptokoin.com’dan takip ettiğiniz üzere Fed, Eylül ayında art arda üçüncü 75 bps’lik bir artış yaptı. Şimdi ise Fed’in Kasım ayında 75 bps’lik ve Aralık ayında ek bir 50 bps’lik artış yapması bekleniyor. Fed’in güncellenen federal fon oranının tahminlerine göre, bu yıl sonunda %4,4’e kadar çıkması mümkün. Ardından 2023’te %4,6’ya çıkacağı tahmin ediliyor. Bu gelişmenin altın ve Bitcoin fiyatını nasıl etkileyeceği ise merak konusu.
Fed’in faiz kararının altın ve Bitcoin üzerindeki olası etkileri
Altın, ABD NFP verisinden sonra, daha agresif Fed beklentileriyle yeniden 1.700 doların altına geriledi. Sarı metal, getirisi olmadığı için faiz oranlarına aşırı duyarlıdır. Bu yüzden, Fed’in agresif faiz artışlarına devam etmesi, altın üzerindeki baskının devam edeceği anlamına geliyor.
Bununla birlikte, altını destekleyen yüksek enflasyon ve jeopotilitik riskler de var. Bu etkilerin hangi yönde ağırlık kazacağı, altının bundan sonraki rotası hakkında daha fazla fikir verecek. Ayrıca, faiz artışlarının ekonomiler üzerindeki etkisi dikkate alındığında, Fed’in kararlığının ne zamana kadar süreceği önem kazanıyor. Şimdilik, Fed’in şahin duruşundan taviz vermesi pek olası değil. Çünkü, Başkan Jerome Powell, enflasyonun kontrol altına alınmamasının daha acı sonuçları olacağını söyledi. Bu yüzden, analistler genel olarak altın konusunda iyimser değil.
Bu arada, agresif faiz artışları kripto fiyatları için de olumlu değil. Bu yüzden, uzmanlar dalgalanmanın kısa vadede devam edeceğini söylüyor. Hisse senedi ve kripto gibi riskli varlıklar, 2022’nin başlangıcından bu yana ilişkili. Her ikisi de birlikte hareket ediyor. Kripto yatırımcıları artan faiz oranlarına, artan enflasyona ve potansiyel bir durgunluğa tepki olarak geri çekiliyor. Bu yüzden, borsa başka bir faiz artışı nedeniyle düşerse, kripto piyasası da muhtemelen düşecek. Doğal olarak bunun tersi de geçerli.
Fed’in faiz artışları, özellikle fiyatların genel olarak düştüğü “kripto kışı” modunda olan kripto piyasasını sarsan birçok faktörden biriydi. Bitcoin ve Ethereum, geçen yılın boğa koşusunun zirvesinden bu yana %70’ten fazla düştü.
